Portal Promocji Eksportu

W 2012 r. wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w RPA wyniosła 139 mld dol., a w 2013 – 143 mld dol. Po fatalnym 2010 r. odbicie nastąpiło w 2011 r., kiedy łączna wartość nowych projektów inwestycyjnych sięgnęła 4,5 mld dol. Było to ponad trzykrotnie więcej niż rok wcześniej.

W 2010 r. europejskie i amerykańskie firmy zrezygnowały z inwestowania w Afryce z powodu kryzysu finansowego. Dodatkowo sytuację w RPA skomplikowała polityka, kiedy przewodniczący młodzieżówki rządzącego Afrykańskiego Kongresu Narodowego ANC Julius Malema rozpoczął kampanie na rzecz nacjonalizacji kluczowych gałęzi przemysłu. W rezultacie wielu inwestorów zagranicznych wstrzymało się z rozpoczęciem nowych inwestycji. Jednak Malema został usunięty z młodzieżówki ANC, a rząd rozpoczął kampanię zachęcającą inwestorów zagranicznych do inwestowania w RPA.

Kraje, których bezpośrednie inwestycje zagraniczne w RPA są największe, to:

• Wielka Brytania (wartość inwestycji, według danych IMF za 2012 r., wyniosła 74,3 mld dol.)
• Stany Zjednoczone (11,7 mld dol.)
• Niemcy (8,2 mld dol.)
• Chiny (5,1 mld dol.)
• Szwajcaria (2,6 mld dol.)
• Hiszpania (1,2 mld dol.)
• Francja (1,6 mld dol.)
   

Republika Południowej Afryki też jest inwestorem zagranicznym W 2012 r. wydała w sumie w sumie 83 mld dol., a w 2013 r. - 87 mld dol.

Według badań Konferencji Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD) w 2012 r. bezpośrednie inwestycje zagraniczne RPA w Afryce regionu sub-saharyjskiego, czyli części kontynentu na południe od Sahary, wzrosły o 25 proc.

RPA w Polsce

Republika Południowej Afryki jest jedynym krajem Czarnego Kontynentu aktywnie inwestującym w Polsce. Jedną z najważniejszych firm południowoafrykańskich obecnych na naszym rynku jest SAB Miller, do której należą Browary Tyskie i Lech.

Znaczącym inwestorem jest konsorcjum Mondi z branży celulozowo-papierniczej i drzewnej. Posiada w Polsce kilkanaście fabryk, m.in. Zakłady Celulozy i Papieru w Świeciu, ale też fabryki produkujące opakowania. Mondi zatrudnia na świecie 26 tys. pracowników, działa w 31 krajach. W 2013 r. jego przychody wyniosły 6,5 mld euro.

Firma Naspers zainwestowała w branżę teleinformatyczną. Należy do niej portal aukcyjny Allegro, który kupił za ok. 1 mld funtów, Ceneo.pl, Fashion Days, Netretail, OLX (dawna Tablica.pl), PayU.

Koncern Steinhoff w Polsce produkuje meble, z kolei firma JD Group, która również działa w branży meblarskiej, zajmuje się handlem detalicznym. Handlem detalicznym zajmuje się grupa Pekcor - właściciel firmy PEPCO (sprzedaż detaliczna odzieży i artykułów wyposażenia domu). Na szeroką skalę rozkręca swój biznes w Polsce Life Healthcare - czołowy operator prywatnych szpitali z RPA, działający na rynku pod marką Life. W 2014 r. przejął od giełdowego funduszu Black Lion NFI za 57 mln zł sieć klinik Scanmed Multimedis i w ciągu czterech lat planuje podwoić liczbę łóżek do 1170.

Inwestorzy z RPA lokują kapitały w polskim przemyśle metalowym i maszynowym oraz w branży gastronomicznej i hotelarskiej. Ruch kapitału południowoafrykańskiego jest duży, firmy te działają w przestrzeni międzynarodowej bardzo aktywnie. To najczęściej koncerny ponadnarodowe, o złożonej strukturze właścicielskiej. Na przykład SAB Miller ma siedzibę w Londynie i notowany jest na LSE. Podobnie skala działania Mondi jest globalna. Z kolei Naspers funkcjonuje w całej Europie, a także w Rosji, w Chinach czy w Ameryce Południowej. Dynamika firm południowoafrykańskich jest imponująca.

Według danych Narodowego Banku Polskiego skumulowana wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych pochodzących z RPA w Polsce wyniosła na koniec 2012 roku 152,1 mln euro. Ocenia się, że dzięki inwestycjom z Republiki Południowej Afryki powstało w Polsce w ok. 3 tys. miejsc pracy.

Polska w RPA 

Polskie przedsiębiorstwa zainwestowały w RPA o wiele mniejsze kapitały, jednak i ten kraj jest trzecim, po Liberii i Maroku, odbiorcą polskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Afryce. Ich skumulowana wartość w RPA na koniec 2012 r. wyniosła 18,1 mln euro.

Jedyną polską inwestycją w RPA jest zakład produkcyjny firmy „Kopex” Katowice („Hansen-Genwest”), produkujący oprzyrządowanie elektryczno - elektroniczne dla maszyn i urządzeń górniczych.